Discussie over de relatie tussen belasting en gezondheidszorg tijdens de Afrikadag
17/11/2024
- Event
Op 16 november 2024 was Wemos aanwezig op de Afrikadag 2024, in Pakhuis de Zwijger, in Amsterdam. In onze sessie, met de titel ‘Tax Wars: The Fight for Universal Healthcare and Financial Justice’ (Belastingoorlogen: de strijd voor universele gezondheidszorg en financiële rechtvaardigheid), spraken we met een panel van deskundigen over de diepgaande impact van belastingrechtvaardigheid (’tax justice’) op mensenrechten, waaronder toegang tot gezondheidszorg.
De sessie begon met een fragment uit de documentaire ‘Tax Wars’, een bekroonde documentairefilm over deskundigen die pleiten voor een eerlijk belastingbeleid om de hebzucht van bedrijven en belastingontduiking tegen te gaan. De volledige documentaire is hier te bekijken.
De documentaire vormde het startpunt voor een levendige discussie over illegale geldstromen gerelateerd aan belastingen. Deze belemmeren de mobilisatie van binnenlandse middelen in veel Afrikaanse landen. Het panel besprak de directe en indirecte gevolgen hiervan voor de toegang tot openbare diensten zoals gezondheidszorg. Er werd speciale aandacht besteed aan de recente stappen die Afrikaanse landen hebben gezet om een VN-overeenkomst te ontwikkelen over internationale fiscale samenwerking. Dit wordt beschouwd als een veelbelovend, juridisch bindend instrument in de strijd om de tekorten in de overheidsfinanciën aan te pakken.
We waren vereerd dat Everlyn Muendo (Tax Justice Network Africa) en Hege Dehli (regisseur van Tax Wars) in ons panel zaten. Zij benadrukten de cruciale rol van inclusieve, effectieve en uitgebreide internationale fiscale samenwerking bij het dichten van lacunes in de binnenlandse overheidsfinanciën.
Presentatoren Barbara Fienieg (Wemos), Arnold Merkies (Tax Justice NL) en Jan Schriefer (FNV) voegden hun perspectieven toe vanuit hun respectievelijke werkzaamheden op het gebied van gezondheidszorg en financiële rechtvaardigheid.
Barbara: “Grensoverschrijdende belastingontwijking door multinationale ondernemingen en vermogende particulieren leiden tot grote belastingverliezen; naar schatting 492 miljard US dollar per jaar wereldwijd. In Afrika zijn de hierdoor geleden belastingverliezen van de overheid 13 % van hun gemiddelde uitgaven voor gezondheidszorg. Progressieve belastingheffing tegen eerlijke tarieven is van cruciaal belang om de verplichtingen van overheden na te komen, onder meer op het gebied van mensenrechten, gendergelijkheid, openbare diensten en de bevordering van gezondheid en welzijn.”
De sessie onderstreepte de urgentie van het aanpakken van belastingontwijking, zodat landen toegang tot gezondheidszorg kunnen garanderen.
En onze aanbevelingen aan Europese leiders op FfD4 om zich te committeren aan eerlijke en haalbare oplossingen om de financieringskloof voor vooruitgang en gezondheid te dichten (juni 2025, in het Engels).
